ایران چک بهعنوان یکی از ابزارهای پولی رایج در کشور است که توسط بانک مرکزی ایران بر طبق قانون پولی و بانکی چاپ و توزیع میشود. البته این چک مشابه چکهای بانکهای تجاری یا حواله بانکی نیست. همچنین این چک دستور پرداخت خاصی ندارد و یکی از انواع چکهای تعریف شده در قانون چک هم نمیباشد. در واقع میتوان آن را به عنوان یک اسکناس یا همان پول نقد در نظر گرفت. ایران چک در حال حاضر با مبالغ ۵۰ هزار تومان و ۱۰۰ هزار تومان به ترتیب با طرحهای حرم امام رضا در مشهد و تخت جمشید در شیراز موجود میباشد.
تاریخچه ایران چک
هر بانک ایرانی تا سال ۱۳۸۶ مجاز به چاپ این چک تا سقف مبلغ ۵۰ هزار تومان بود. درحالی که در سال ۱۳۸۷ امتیاز چاپ آن از بانکهای دیگر گرفته شد. پس از آن تاکنون فقط بانک مرکزی مجاز به چاپ این چک میباشد. البته لازم به ذکر است که رئیس مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۹۱ براساس مصوبات دولت و قوانین، مانع از انتشار این چک توسط بانک مرکزی شد. این موضوع باعث ۲ سال وقفه در چاپ این چک شد. تا اینکه در سال ۱۳۹۳ اجازه چاپ مجدد آن با طرحی جدید به بانک مرکزی ایران داده شد. در نهایت، از سال 1394 تاکنون همچنان موضوع چاپ و توزیع این چک در لایحه بودجه ادامه دارد.
به طور کلی ایران چک توانسته است به خوبی نقش اسکناس درشت را در مبادلات ایفا کند. بر اساس آمارها این چک از نظر تعداد، کمتر از 5 درصد ولی از نظر ارزش بیش از 50 درصد اسکناس و مسکوک در ایران در گردش میباشد. این اسکناس بهعنوان یک ابزار پولی مهم برای پرداختهای نقد به شمار میآید.