طرح‌های روی اسکناس‌ها تنها نقاشی‌هایی برای پرکردن فضای خالی نیستند. این طرح‌ها دو هدف دارند که شامل نشان‌دادن آرمان‌ها و اهداف یک کشور و دلایل امنیتی می‌شود. فرقی نمی‌کند اسکناس 1000 تومانی باشد یا 100هزار تومانی؛ حتی یک خط کوچک روی آنها هم اتفاقی نیست. بنابه‌دلایل امنیتی، هر چند وقت یکبار اسکناس‌های کهنه جمع و اسکناس‌های جدید وارد بازار می‌شوند. این بار هم اسکناس‌های 1000 تومانی جدید وارد بازار شده‌اند.
عرضه اسکناس‌های جدید به چه معناست؟
در راستای پروژه عرضه اسکناس و مسکوک کشور، نسل جدید اسکناس‌ها توسط بانک مرکزی طراحی و با تولید و عرضه انبوه وارد بازار شد. حدود دو سال پیش، سند اسکناس به تصویب رسید. طبق این سند، از این به بعد تمام اسکناس‌ها و ایران چک‌های قدیمی در قالب و ساختار واحد توزیع و تکثیر مطابق با اسکناس‌های جدید حذف می‌شود.
البته ضرایب امنیتی و عناصر به‌کاررفته در هر اسکناس متفاوت خواهد بود. طراحی و عرضه اسکناس‌های جدید هزینه اضافی به اقتصاد کشور تحمیل نمی‌کند؛ زیرا باتوجه‌به اینکه عمر مفید اسکناس در ایران 5 سال است، این عرضه‌ها طبق برنامه و روال همیشگی انجام می‌شوند.
فرق اسکناس اصلی و جعلی در چیست؟
فرق اسکناس اصلی و جعلی در چیست؟یکی از مشکلات همیشگی بانک‌های مرکزی سراسر دنیا با جاعلان اسکناس‌هایی مانند اسکناس 1000 تومانی بوده است. این افراد، با جعل پول تقلبی آسیب‌های زیادی ایجاد خواهند کرد. آنها سرمایه مردم را بر باد می‌دهند و اقتصاد کشور را با مشکلات زیادی مواجه می‌کنند.
جاعلان می‌توانند اسکناس‌های جعلی فوق‌العاده‌ای چاپ کنند که شباهت باورنکردنی با نمونه اصلی آن دارد. اما خبر خوب آن است که امکان تشخیص آنها از اسکناس تقلبی برای افراد غیرمتخصص کار سختی نیست و فقط باید کمی دقت داشت. ویژگی‌های پول تقلبی به شرح زیر خواهد بود:
کاغذ بی‌کیفیت
کاغذ بی‌کیفیت در اسکناس‌هایی همچون اسکناس 1000 تومانی به دو دلیل یکی از اصلی‌ترین چالش‌های جاعلان محسوب می‌شود. ابتدا آنکه تهیه این کاغذهای اصل گران و سخت است و از سویی دیگر، مردم به‌علت استفاده زیاد از پول اصل، به‌راحتی می‌توانند سبکی و نازکی یک اسکناس جعلی را تشخیص دهند.
رنگ‌ها و وضوح پایین تصاویر
یکی از راحت‌ترین روش‌های تشخیص اسکناس جعلی، دقت به تصاویر و رنگ‌ها است. در اسکناس‌های تقلبی، رنگ‌ها محو و بی‌جان هستند. تصاویر در پول جعلی ویژگی‌های زیر را دارند:
– رنگ چهره شخص با رنگ چهره در اسکناس اصلی فرق دارد.
– جزییات چهره، مانند خطوط صورت و محاسن واضح نیست.
– تصویر تار یا محو خواهد بود.
کیفیت چاپ نوشته‌ها
در اسکناس اسکناس 1000 تومانی، مانند همه اسکناس‌ها نوشته‌هایی مربوط به بانک مرکزی، مقدار ارزش پول و امضا وزیر امور اقتصاد و دارایی دیده می‌شود. این نوشته‌ها در اسکناس جعلی دچار مشکلات زیر هستند:
– نوشته‌ها واضح و مرتب نیستند.
– رنگ نوشته‌ها یکدست نیست.
– ارتفاع حروف نوشته‌ها جابه‌جا شدند.
– لوگو بانک مرکزی بی‌کیفیت است.
– کیفیت امضاها تفاوت دارد؛ یعنی تار باشد یا با خطوط ضخیم‌تر ایجاد شده باشند.
ابعاد و کادربندی غیراستاندارد
اسکناس‌های واقعی با ابعاد مشخص و دقت میلی‌متری چاپ می‌شوند. اسکناس‌های تقلبی از نظر کادربندی این ویژگی‌ها را دارند:
– ابعاد آنها چند میلی‌متر با اسکناس اصل تفاوت دارد.
– کادربندی غیرعادی و نامرتب دارند. به‌عنوان‌مثال، خطوط حاشیه آن کج رسم شده‌اند یا فضای خالی اضافی در حاشیه اسکناس دیده می‌شود.
شماره‌سریال
شماره‌سریال در اسکناس‌هایی مانند اسکناس 1000 تومانی اعداد قرمزرنگی هستند که دو طرف چپ و راست اسکناس درج می‌شوند. در یک اسکناس جعلی شماره‌سریال‌ها به‌صورت زیر هستند:
– فاصله یکسانی از یکدیگر ندارند.
– یک یا چند عدد ارتفاع متفاوتی دارند.
– رنگ دو شماره‌سریال پشت و روی اسکناس متفاوت است.
نداشتن واترمارک
نداشتن واترمارکواترمارک همان تصویر محو پرتره محسوب می‌شود که در قسمت سفید اسکناس قرار دارد و درنوردیده می‌شود. یک اسکناس تقلبی، معمولا واترمارک ندارد. اما اگر هم بتوانند آن را چاپ کنند، کیفیت و ظرافت مشابهی ندارد و به‌راحتی قابل‌تشخیص خواهد بود.
نداشتن نخ امنیتی
نخ امنیتی همان نخ براق وسط پول است که در حالت عادی به‌صورت بریده‌بریده دیده می‌شود، اما زیر نور صاف و یکدست خواهد بود. در پول تقلبی این نخ رنگ و درخشندگی کافی را ندارد و در بعضی موارد، حتی زیر نور هم به شکل بریده‌بریده است.
ویژگی‌های اسکناس 1000 تومانی جدید
این سومین سری از اسکناس 1000 تومانی در جریان مالی محسوب می‌شود. ویژگی‌های این اسکناس جدید به‌شرح زیر خواهد بود:
چهار صفر
بر اساس اعلام بانک مرکزی، هم‌راستایی با لایحه حذف چهار صفر از پول ملی و ایجاد آمادگی برای آن از مزایای اسکناس‌های جدید به‌شمار می‌رود. لایحه حذف چهار صفر برای تغییر واحد پول ملی کشور به تصویب رسید که اهداف آن به‌شرح زیر است:
– حفظ کارایی پول ملی
– تسهیل و بازیابی نقش ابزارهای پرداخت نقد در تبادلات پولی داخلی
– کاهش هزینه چاپ و نشر اسکناس و سکوک
– رفع مشکلاتی از قبیل استفاده از ارقام بزرگ در مبادلات ساده روزمره
– معضلات شمارش و حمل حجم بالای اسکناس
بنابراین، جهت آماده‌سازی مردم برای کم‌شدن چهار صفر، یکی از مهم‌ترین مشخصات سری جدید اسکناس 1000 تومانی کمرنگ‌شدن صفرها در قسمت بالا و حذف صفرها در قسمت پایین اسکناس است.
ظاهر
اسکناس‌های جدید در ابعاد ۷۱*۱۵۶ میلی‌متر چاپ شده‌اند. تصویر پشت این سری اسکناس‌ها مربوط به آرامگاه ابوعلی سینا در همدان به‌عنوان نمادی از ادای احترام به مشاهیر کشور محسوب می‌شود.
تغییرات امنیتی
با چاپ هر سری جدید اسکناس‌ها، ویژگی‌های امنیتی آنها باتوجه‌به آخرین متدهای جعل به‌روز می‌شوند تا دست جاعلان نیز کوتاه شود. اسکناس‌های 1000 تومانی جدید ویژگی‌های امنیتی زیر را دارد:
نخ امنیتی پنجره‌ای هولوگرافیک
اگر اسکناس 1000 تومانی را در مقابل نور بگیرید و آرام زاویه آن را تغییر دهید متوجه این نخ می‌شوید. در صورت اصل‌بودن اسکناس، این نخ به‌صورت هفت‌رنگ دیده می‌شود و عبارت لاتین CBI به‌راحتی قابل‌مشاهده است.
تصویر مکمل
عدد یک به دو بخش تقسیم شده است. قسمتی از آن در رو و قسمتی دیگر در پشت اسکناس قرار دارد. در حالت عادی، عدد ناقص به نظر می‌رسد، اما در مقابل نور مناسب عدد یک کامل دیده می‌شود.
چاپ برجسته
در اسکناس‌های اصل، اصول چاپ برجسته رعایت شده است. به این معنا که بعضی از طرح‌ها و نوشته‌ها با دست قابل‌شناسایی هستند. در اسکناس 1000 تومانی این موارد برجسته هستند:
– تصویر امام خمینی
– عبارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
– ارزش اسمی اسکناس
واترمارک و الکترو تایپ
در این اسکناس ، تصویر سه‌بعدی امام خمینی به‌صورت واترمارک و عدد یک لاتین به‌صورت الکترو تایپ مخفی و روشن در خمیره کاغذ قرار گرفته‌اند و در مقابل نور قابل‌رویت هستند.
الیاف فلورسنتی نامرئی
کاغذ اسکناس 1000 تومانی بازتاب نور ماورا بنفش را منعکس نمی‌کند. در این اسکناس از الیاف فلورسنتی استفاده شده است که زیر نور ماورا بنفش در چهار رنگ آبی، قرمز، سبز و زرد مشاهده می‌شوند.
شماره‌سریال
امضا و شماره‌سریال‌ها با استفاده از مرکب مشکی فلورسنتی چاپ شده‌اند و زیر نور ماورا بنفش به رنگ زرد دیده می‌شوند.
ریز نوشته (میکرو پرینت)
ریز نوشته‌هایی در سرتاسر اسکناس‌ها وجود دارند که مانند کدهای مخفی هستند. تنها دستگاه‌های چاپ امنیتی قادر به چاپ آنها هستند و دستگاه‌های بزرگ‌نمایی مخصوص می‌توانند آنها را مشاهده کنند.
طراحی خطی سه‌بعدی (مدالین)
این نوع ویژه‌ای از طراحی امنیتی است که در آن نقوش به‌صورت برجسته به نظر می‌رسند.
طرح زمینه خطی
هر خط روی اسکناس 1000 تومانی با استفاده از سیستم طراحی امنیتی طراحی شده است و اطلاعات مربوط به رنگ خود را دارد. در نمونه‌های جعلی، این خط‌ها از ترکیب نقطه‌های رنگی تشکیل شده‌اند و با ذره‌بین قابل‌مشاهده هستند.
علامت مخصوص روشندلان
این علامتی در نظر گرفته می‌شود که به‌صورت برجسته در گوشه اسکناس چاپ شده است تا روشندلان بتوانند مبلغ اسکناس را با لمس درک کنند. این برجستگی، ارتباطی به جنبه امنیتی اسکناس ندارد.
جمع‌بندی
جمعبندیاسکناسها به‌دلایل امنیتی هر چند سال یکبار جمع‌آوری و با طرح‌های جدید عرضه می‌شوند. این طرح‌های جدید شامل ویژگی‌های امنیتی به‌روز خواهد بود تا دست جاعلان را از آسیب به اقتصاد کشور کوتاه کند. سری جدید اسکناس 1000 تومانی با ویژگی‌های امنیتی جدید و برای ایجاد آمادگی برای تصویب لایحه چهار صفر توسط بانک مرکزی طراحی و به بازار عرضه شده است.
