تاریخچه سکه به عصرهای کهن برمی‌گردد و قبل از اختراع سکه، مردم به شیوه‌های مختلفی از جمله مبادله کالا به کالا داد و ستد می‌کردند. در حقیقت، تاریخچه تولید و استفاده از قدیمی ترین سکه جهان به دوران پس از پیدایش فلزات برمی‌گردد. در ابتدا، سکه‌ها از فلزاتی مانند طلا، نقره و مس ساخته می‌شدند و بعدها از نیکل نیز برای ضرب سکه به‌کار رفت. پس از ضرب اولین سکه‌ها، استفاده از سکه‌ها به‌عنوان ابزاری برای داد و ستد اقتصادی در جوامع، به‌ویژه پس از تعیین اعتبار و تأیید آن‌ها توسط دولت‌ها متداول شد.
از تاریخچه ساخت قدیمی ترین سکه جهان چه می‌دانید؟
سکه، یک تکه فلز با وزن و عیار مشخص است که نشانه یا مهر مخصوصی بر روی آن ضرب می‌شود. برای اینکه بدانیم اولین سکه‌های جهان چه زمانی ساخته شده‌اند باید به سراغ قوم قوی و ثروتمند لیدیا در 700 سال قبل از میلاد مسیح برویم. قدیمی ترین سکه جهان از آلیاژی به نام الکتروم ساخته شد.
الکتروم یک ترکیب طبیعی حاوی ۷۵ درصد طلا و ۲۵ درصد نقره بود. پس از مدتی، یونانی‌ها نیز از این ایده الهام گرفته و شروع به ساخت سکه‌های فلزی به‌صورت سکه ضربی کردند. در ادامه حدود صد سال بعد، بسیاری از شهرهای بزرگ یونان و آسیای صغیر، جزایر دریای اژه، سیسیل و جنوب ایتالیا ضرابخانه‌های خود را تأسیس کردند.
در طول تاریخ، سکه طلا به‌عنوان باارزش‌ترین و قدیمی‌ترین سکه جهان محسوب می‌شوند. سکه‌های نقره‌ای و سپس سکه‌های مسی ازنظر ارزش در رتبه‌های بعدی قرار دارند. ضرب سکه توسط یونانی‌ها تقریبا پانصد سال ادامه داشت. رومی‌ها نیز به مدت طولانی سکه ضرب می‌کردند. بد نیست بدانیم که در انگلستان نیز قبل از حمله رومی‌ها سکه ضرب می‌شد و در زمان حکومت نورمن‌ها حدود هفتاد ضرابخانه در این کشور وجود داشت؛ اما در سال ۱۸۵۰، ضرابخانه سلطنتی این وظیفه را بر عهده گرفت.
ضرب اولین سکه طلا در دنیا
با توجه به شواهد موجود، اولین سکه طلا در حدود ۲۷۰۰ سال قبل ضرب شده است و به‌عنوان قدیمی ترین سکه جهان و یکی از نخستین سکه‌های ضرب‌شده با استفاده از طلا شناخته می‌شود. این سکه در حال حاضر در یکی از موزه‌های بریتانیا نگهداری می‌شود و روی آن نماد شیر غرش‌کننده و نماد پادشاهی لیدیانی حک شده است.
اکنون با گذشت زمان و تغییر فرهنگ و همین‌طور با پیشرفت فناوری، روش‌های تولید سکه بسیار متنوع‌تر از گذشته شده است. در حال حاضر، سکه‌های طلا با انواع و عیارهای مختلف به‌ویژه در ایران، در دسترس هستند. سکه‌هایی مانند امامی، بهار آزادی و البته سکه پارسیان بسیار محبوب بوده و به دلیل قیمت مناسب، بیشتر استفاده می‌شوند.
ضرب سکه به‌عنوان تحولی عظیم در زمینه اقتصاد
ضرب سکه به‌عنوان یک تحول عظیم در زمینه اقتصاد محسوب می‌شود. این اختراع امکان تبادل کالا و خدمات را ساده‌تر می‌کند و نظام اقتصادی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. با ظهور سکه، تجارت و تبادلات اقتصادی بهبود یافته و رشد و توسعه اقتصادی پدیدار می‌شود.
به مرور زمان، فرآیند ضرب سکه با آهن، نقره، طلا و سایر فلزات گران‌بها پیشرفت کرده است. در ابتدا، سکه‌ها به‌صورت دستی و با استفاده از قالب‌های سنتی تولید می‌شدند؛ اما با پیشرفت تکنولوژی فرآیند تولید سکه به‌صورت مکانیزه و سریع‌تر انجام می‌شود. قدیمی ترین سکه جهان نیز به شیوه سنتی ضرب شده است.
ضرب سکه تأثیرات اقتصادی زیادی دارد و باعث استحکام و پایداری ارز ملی می‌شود. سکه‌ها، به‌عنوان یک واحد پولی قابل قبول در بازارهای داخلی و بین‌المللی شناخته می‌شوند. همچنین، سکه‌ها به‌عنوان یک وسیله تبادل قابل اعتماد و پایدار استفاده می‌شوند. همچنین، ضرب سکه می‌تواند بر سیاست‌های مالی و نقدینگی تأثیرگذار باشد. تعیین ارزش و نرخ تبدیل سکه به ارزهای دیگر و نقش آن در تنظیم عرضه و تقاضای پول در بازار اقتصادی به‌عنوان عاملی مهم در سیاست‌های مالی و نقدینگی کشورها در نظر گرفته می‌شود.
معرفی بهترین نمونه‌های سکه‌های باستانی جهان
در دوران‌های مختلف، حاکمان و پادشاهان بر اساس شرایط و نیازهای جامعه، سکه‌های مخصوص به خود را ضرب می‌کردند. به همین دلیل، ما شاهد وجود سکه‌های متنوعی با قدمت‌های مختلف هستیم. البته ممکن است به دلایلی مانند تغییرات سیاسی یا حمله یک قوم به یک سرزمین، سکه‌های یک حکومت از بین برود و سکه جدیدی تولید شود. در برخی موارد، سکه‌های ضرب شده توسط یک پادشاه در سراسر جهان استفاده مورد استفاده قرار می‌گرفت.
بااین‌حال، بعضی از این سکه‌ها فقط در یک شهر یا کشور قابل استفاده بودند. لازم به ذکر است که سکه‌های قدیمی از جمله قدیمی‌ترین سکه جهان فقط از طلا ساخته نمی‌شدند و اغلب برای ساخت آن‌ها از ترکیبی از نقره و طلا یا حتی فلزاتی مانند مس استفاده می‌شد. ضرب سکه در گذشته با توجه به فرهنگ، باورها و مقدسات با طرح‌ها و شکل‌های مختلف انجام می‌شد. در ادامه به چند نمونه از این سکه‌ها اشاره می‌کنیم.
سکه شیر لیدیایی
قدیمی ترین سکه جهان، سکه شیر لیدیایی (Lion Laidai) است. این سکه‌ها در دوران باستان در مناطق مختلف استفاده می‌شدند. این سکه‌ها به دلیل وجود تصویر شیر بر روی آن‌ها به نام شیر لیدیایی شهرت یافته‌اند. سکه‌های شیر لیدیایی از طلا یا نقره ساخته می‌شدند و در اغلب موارد توسط پادشاهان و حاکمان ضرب می‌شد.
معمولا روی این سکه‌ها، تصویر سر شیر قابل مشاهده بود. تصویر شیر بر روی سکه‌های شیر لیدیایی نماد قدرت و شجاعت بود. پادشاهی لیدیا واقع در ترکیه امروزی، یکی از مهم‌ترین مقاصد تجاری جهان بود و به همین دلیل می‌توان از این پادشاهی به‌عنوان مخترع ضرب قدیمی ترین سکه جهان نام برد.
همیوبول‌های یونی
همیوبول‌های یونی سکه‌هایی هستند که مربوط به شهر Cyme واقع در یونی باستان یا همان سواحل ترکیه کنونی می‌شوند. Cyme در نزدیکی منطقه لیدیا قرار داشت که به‌عنوان محل قدیمی ترین سکه جهان شهرت دارد.
حکومت شهر Cyme تصمیم گرفت که سکه‌های خود را با نشان‌های مالیاتی اشراف‌زادگان لیدیایی بسازد و به شهروندان خود عرضه کند. همیوبول‌های یونی معمولا از نقره ساخته می‌شدند و ارزش کمی داشتند. طرح‌ها این سکه‌ها شامل تصاویر مختلفی مانند حیوانات، پرنده‌ها یا نمادهای مرتبط با اشراف‌زادگان لیدیایی بود. این سکه‌ها علاوه بر استفاده در تجارت و معاملات روزمره، نمادی از تمدن و فرهنگ یونیان باستان بودند.
سکه کارشاپانا
مورخان درباره منشأ ضرب سکه در هند نظرات متفاوتی دارند؛ ولی اجماع عمومی بر این است که قدیمی‌ترین سکه‌های جهان و همین‌طور هند در قرن 6 ق.م ضرب شده‌اند. سکه‌های اولیه توسط ماهاجاناپاداهای دشت هند و گنگ تولید شدند که مهارت ضرب سکه را از غرب آسیا فرا گرفته بودند. سکه‌ها با استفاده از پانچ علامت‌گذاری می‌شدند و به آن‌ها «کارشاپانا»، «پوراناس» یا «پانا» گفته می‌شد.
سکه پارسی داریک
این سکه برای اولین بار توسط کوروش کبیر ضرب شد. در این زمان، از سکه‌های طلای ضخیم با وزن ۸٫۴ گرم استفاده می‌شد. این سکه‌ها که با نام داریک مطرح بودند، به معیار پولی در زمان امپراطوری هخامنشی تبدیل شدند و جزو قدیمی ترین سکه جهان به‌حساب می‌آیند.
علاوه براین، از سکه‌های کارشاپانا، سکه‌های یینگ یوان، سکه‌های لاک‌پشت دریایی آگنیا، سکه‌های نقره هالاتون نیز به‌عنوان قدیمی‌ترین سکه‌های جهان یاد می‌شود که هر یک در زمان خود دارای اعتبار و ارزش منحصر به فردی بودند و در زمان کنونی نیز به‌عنوان آثار باستانی و میراث فرهنگی ارزشمند شناخته می‌شوند.
جمع‌بندی
در این مطلب، به تاریخچه پدید آمدن سکه و تأثیر آن در اقتصاد پرداخته شد. به‌علاوه، به بررسی قدیمی ترین سکه جهان و سکه‌های ضرب‌شده پس از آن تاریخ پرداخته شد. دانستیم که سکه، تکه فلزی با ارزش است که از فلزاتی همچون طلا، نقره و مس ساخته می‌شد. هر حکومت، برای ضرب سکه قوانین خاصی داشته است. آشنایی با تاریخچه سکه و مهم‌ترین سکه‌های قدیمی، بازتاب‌دهنده تاریخچه کهن هر کشوری است. در حال حاضر، برخی از انواع سکه‌ها در موزه‌ها نگهداری می‌شوند.
