قیمت دلار در دوره های ریاست جمهوری

قیمت دلار همواره یکی از ابزارهای سنجش وضعیت اقتصادی بوده است. بسیاری از افراد عملکرد دولت را با توجه به نوسانات بازار ارز می‌سنجند. بنابراین توانایی هر دولت در کنترل این بازار، به قدرت آن در مسائل اقتصادی مربوط می‌شود. بررسی قیمت دلار در دوره‌ ریاست جمهوری هر شخص، راه خوبی برای به دست دادن دیدی از وضعیت اقتصادی در هر دوره است.

قیمت دلار در دوره ریاست جمهوری سید علی خامنه‌ای

برای محاسبه نوسانات ارز در هر دوره، قیمت دلار به صورت میانگین سال محاسبه می‌شود. آیت‌الله خامنه‌ای در طول سال 68-1360 رئیس جمهور ایران بود. در این دوره به دلیل وقوع انقلاب و جنگ، نرخ ارز با نوسانات نسبتا زیادی مواجه شد.

به‌طوری که در سال 1360 دلار 16 تومان و در سال 1361 قیمت آن 27 تومان بود. همچنین سال 1362 دلار به 35 تومان، در سال 1363 به 45 تومان و در سال 1364 به 58 تومان رسید. در دوره دوم ریاست جمهوری آیت‌الله خامنه‌ای، نرخ دلار در سال 1365 به 61 تومان و در سال بعد به 74 تومان رسید. سال 1367 و 68 نرخ دلار 100 تومان بود.

با توجه به این که نرخ دلار در هشت سال از 16 تومان به 100 تومان رسیده بود، می‌توان گفت که قیمت دلار در طول این دوره 6 برابر شده است. همچنین با وجود جنگ طولانی و تغییرات مربوط به انقلاب، این نوسانات چندان دور از ذهن نیست. با نادیده گرفتن اوایل این دوره، می‌توان گفت که نرخ ارز در دوره ریاست جمهوری آیت‌الله خامنه‌ای تقریبا کنترل شده بود.

قیمت دلار در دوره ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی

اکبر هاشمی رفسنجانی در طول دوره هشت ساله خود توانست نرخ ارز را علی‌رغم جهش‌ها و سقوط‌های آن کنترل کند. در طول سال 1368 تا 76، تغییرات نسبتا زیادی در اقتصاد ایران پدیدار شد. با این حال، سیاست‌های پولی اجازه نداد نرخ ارز از کنترل دولت خارج شود.

در این دوره هشت ساله، نرخ ارز چهار برابر شد. به طوری که در سال 1368 نرخ دلار 100 تومان بود و در سال 1369 به 120 تومان رسید. در سال 1370 و 71 نرخ دلار به 141 تومان و در سال 1372 به 150 تومان افزایش یافته بود.

در دوره دوم ریاست جمهوی هاشمی رفسنجانی، نرخ دلار در سال 1373 به 180 تومان و در طول سال‌های 1374 تا 1376 به 403 تومان رسید. با توجه به افزایش چهار برابری نرخ دلار در طول هشت سال و تلاش برای کنترل آن با استفاده از سیاست‌های پولی، می‌توان گفت که افسار قیمت دلار به خوبی در دست دولت بوده است.

قیمت دلار در دوره ریاست جمهوری احمد خاتمی

در طول دوره هشت ساله ریاست جمهوری احمد خاتمی قیمت دلار حدودا دو برابر شد. به‌طوری که در سال 1376 که خاتمی دولت را تحویل گرفت، تا سال 1377 که پایان سال اول ریاست جمهوری او محسوب می‌شد، نرخ دلار به 478 تومان رسید. در طول سال‌های 1377 تا 1379 نرخ دلار به 803 تومان افزایش یافت.

این افزایش دو برابری، در طول سال‌های بعد کنترل شد. به‌طوری که در سال 1381 نرخ دلار 840 و در سال 1383 نیز 832 تومان بود. با توجه درآمد حاصل از فروش نفت و ثبات نسبی اقتصاد ایران، می‌توان گفت که دو برابر شدن قیمت دلار در دوره ریاست جمهوری خاتمی، حاکی از کنترل دولت او بر بازار ارز بوده است.

قیمت دلار در دوره ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد

در طول سال‌های 1384 تا 1392 که دوره هشت ساله ریاست جمهوری محمود احمدی‌ نژاد را شاهد بودیم، ثباتی نسبی در بازار ارز برقرار بود. در آغاز دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد نرخ دلار 904 و در پایان 2605 تومان بود. افزایش 2.8 برابری قیمت دلار در طول این هشت سال، نشان می‌دهد که تلاش‌ها برای کنترل آن بی‌نتیجه نبوده است.

در سال 1384 که احمدی نژاد دولت را تحویل گرفت، نرخ دلار 904 تومان بود. این نرخ تا سال 1390 به 1060 تومان رسید که ثبات اقتصادی و ثبات در بازار ارز را به خوبی نشان می‌دهد. از سال 1390 تا 1392 که دولت احمدی نژاد به پایان کار خود رسید، قیمت دلار به 2650 تومان افزایش یافته بود. این افزایش با توجه به یک دوره هشت ساله منطقی به نظر می‌رسد.

قیمت دلار در دوره ریاست جمهوری حسن روحانی

قیمت دلار در طول هشت سال ریاست جمهوری حسن روحانی نوسانات زیادی داشت. به‌گونه‌ای که میانگین سالانه، افزایش قیمت دلار را به خوبی منعکس می‌کند. در آغاز دوره ریاست جمهوری ایشان نرخ دلار 2605 بود. نرخ دلار در سال 1393 به 3280 تومان رسید و تا سال 1396 به قیمت 3450 تومان افزایش یافت.

بنابراین در دوره اول ریاست جمهوری حسن روحانی قیمت دلار 1.3 برابر شد. می‌توان گفت که نرخ دلار در این دوره کنترل شده بود. با شروع دوره دوم ریاست جمهوری حسن روحانی در سال 1397 نرخ دلار به 4214 تومان رسید. سال بعد قیمت دلار به 11 هزار و 500 تومان افزایش یافت و در سال 1399 به 22 هزار و 700 تومان رسید.

میانگین سالانه دلار نشان می‌دهد که افزایش نرخ این ارز از کنترل خارج بوده است. در سال 1400 نرخ ارز به 27 هزار تومان افزایش یافت. نرخ ارز در دوره دوم ریاست جمهوری حسن روحانی افزایش 6 برابری داشت که کنترل چندانی را بر این بازار نشان نمی‌دهد.

قیمت دلار در دوره ریاست جمهوری حسن روحانی 10 برابر شد. این افزایش نرخ دلار پیش از آن بی‌سابقه بود. از دلایل افزایش دلار می‌توان به بحران کرونا و فروش نفت اشاره کرد.

قیمت دلار در دوره ریاست جمهوری سید ابراهیم رئیسی

دولت ابراهیم رئیسی در سال 1400 دولت را از حسن روحانی تحویل گرفت. در سال 1401 نرخ دلار از 27 به 32 هزار تومان افزایش یافت. طبق آمار، بیشترین نرخ افزایش روزانه در طول این سال، 36 هزار تومان بوده است.

از فروردین تا اردبیهشت 1401 نرخ ارز از 27 هزار و 750 تومان به 30 هزار و 450 تومان افزایش یافت. در خرداد و تیر 1401 قیمت دلار نوسان چندانی نداشت. در مرداد قیمت دلار به 29 هزار و 400 تومان سقوط کرد و در شهریور به 31 هزار و 760 تومان رسید.

مهر 1401 با افزایش قیمت دلار به 32 هزار و 840 تومان همراه بود که در آبان به 35 هزار و 470 تومان رسید. در آذر نرخ دلار به 39 هزار و 600 تومان و در دی 1401 به 43 هزار تومان افزایش یافت. بهمن 1402 قیمت دلار به 49 هزار تومان رسید و تا اسفند آن سال تغییرات چندانی نداشت.

با توجه به این که تغییرات ارز در طول یک سال افزایش 1.7 برابری داشت، نمی‌توان گفت تغییرات آن کنترل شده است. در طول دوره هشت سال ریاست جمهوری خاتمی افزایش قیمت دلار 2 برابری بود. به این ترتیب افزایش قیمت غیرعادی بوده است.

جمع‌بندی

بررسی قیمت دلار در دوره ریاست جمهوری هر شخص شاخصی برای سنجیدن ثبات اقتصادی و مهارت در کنترل بازار ارز محسوب می‌شود. به این ترتیب، در هر دوره می‌توان دید که افزایش قیمت دلار چگونه بوده است. قیمت دلار در دوره ریاست جمهوری آیت‌الله خامنه‌ای 6 برابر و در دوره هاشمی رفسنجانی 4 برابر شده است. در دوره‌های بعدی هشت ساله نیز نرخ دلار به خوبی کنترل شده بود.