چک پول یکی از سندهای مهم تجاری است که برای معاملات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سند تجاری در نظام اقتصادی تاثیر بسزایی دارد و نزدیک به نیمی از پرداختی‌ها در معاملات از طریق آنان انجام می‌شود.
چک پول چیست؟
چک پول یا ایران چک به‌عنوان یکی از ابزارهای پرداخت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این چک به‌صورت یک سند مالی است که با صدور آن، صاحب حساب به بانک دستور پرداخت یک مبلغ خاص را به نفع صاحب چک می‌دهد.
این اسناد مالی به‌عنوان یکی از روش‌های امن و مطمئن برای انتقال پول مورد استفاده قرار می‌گیرد، زیرا تنها صاحب چک توانایی وصول را دارد و هیچ‌کس دیگری نمی‌تواند به‌جای او از آن استفاده کند. بااین‌حال، برای استفاده از آن، باید دارای یک حساب بانکی باشید و برای صدور چک، باید مبلغ مورد نظر را در حساب خود داشته باشید.
معرفی انواع چک پول‌های بانکی
اگر شغل آزاد دارید یا به هر دلیلی می‌خواهید مبالغ بالا را جابه‌جا کنید، بهتر است با تعریف چک پول و انواع آن آشنایی کامل داشته باشید. به‌طورکلی می‌توان این اسناد مالی را به دو دسته تقسیم کرد: 1- چک‌هایی که توسط اشخاص خاص و 2- چک‌هایی که مستقیما توسط بانک صادر می‌شود، تقسیم‌بندی کرد.
چک بانکی عادی
این نوع چک ساده‌ترین و رایج‌ترین نوع چک است که برای پرداخت مبالغ کمتر به کار می‌رود. در این نوع چک، صاحب حساب یک سند مالی را صادر کرده و آن را به صاحب دیگری از حساب بانکی خود پرداخت می‌کند. برای نقد کردن این چک باید به بانک صادرکننده مراجعه کنید. یعنی اگر چک برای بانک صادرات است، برای نقد کردن آن باید به شعب بانک صادرات مراجعه کنید.
چک بانکی تایید شده
این نوع چک، برای پرداخت مبالغ بیشتر به کار می‌رود. در این نوع چک، صاحب حساب یک سند مالی را صادر کرده و آن را به صاحب دیگری از حساب بانکی خود پرداخت می‌کند. اما در این نوع چک، بانک نیز نقشی در پرداخت مبلغ دارد و باید تضمین کند که مبلغ مورد نظر به‌درستی پرداخت شود.
چک بانکی تضمین‌شده یا چک رمزدار
چک بانکی تضمین‌شده (Certified Check) یا چک رمزدار (Cashier’s Check)، نوعی سند مالی است که بانک تضمین می‌کند که مبلغ چک به‌درستی پرداخت خواهد شد. درواقع، بانک در این نوع چک، مبلغ مورد نظر را از حساب صاحب چک کسر کرده و آن را در یک حساب جداگانه نگهداری می‌کند. به همین دلیل، چک بانکی تضمین‌شده به‌عنوان یکی از روش‌های امن و مطمئن برای انتقال پول مورد استفاده قرار می‌گیرد.
توجه داشته باشید که در این نوع چک، ورشکستگی یا فوت فرد صادرکننده اثری بر روی چک ندارد و این چک تحت هر شرایطی توسط بانک نقد خواهد شد.
چک رمزدار بین‌بانکی
چک رمزدار بین‌بانکی (Interbank Cashier’s Check)، توسط یک بانک به نمایندگی از یک شخص یا سازمان دیگر، به بانک دیگری صادر می‌شود. درواقع، چک رمزدار بین‌بانکی به‌عنوان یکی از روش‌های امن و مطمئن برای انتقال پول بین بانک‌ها استفاده می‌شود.
برای صدور چک رمزدار بین‌بانکی، شخص یا سازمانی که می‌خواهد پول را به بانک دیگری منتقل کند، مبلغ مورد نظر را به بانک خود واریز می‌کند. سپس بانک، چک رمزدار را به نام بانک دیگری صادر می‌کند و آن را به آدرس مورد نظر ارسال می‌کند. در بانک مقصد، چک رمزدار به حساب مورد نظر واریز می‌شود.
استفاده از چک رمزدار بین‌بانکی به دلیل امنیت بالا و عدم نیاز به حضور فیزیکی صاحب حساب در بانک، برای انتقال پول بین بانک‌ها بسیار مفید است. همچنین، این روش برای پرداخت مبالغ بالا نیز به کار می‌رود.
چک مسافرتی یا تراول‌چک
چک مسافرتی یا تراول‌چک، یک نوع چک پول است که به‌صورت خاص برای استفاده در سفرهای خارج از کشور طراحی شده است. این چک‌ها معمولا توسط بانک‌ها صادر می‌شوند و به جای همراه داشتن پول نقد، مسافران می‌توانند از آن‌ها برای پرداخت هزینه‌های خود در سفر استفاده کنند.
تراول چک‌ها معمولا به‌صورت دسته‌ای عرضه می‌شوند و هر دسته شامل چندین چک با مبالغ مختلف است. همچنین، برخی تراول چک‌ها به‌صورت شخصی و با نام صاحب حساب صادر می‌شوند و تنها صاحب آن می‌تواند آن را وصول کند.
مزیت اصلی تراول‌چک
مزیت استفاده از تراول‌چک‌ها این است که در صورت سرقت یا گم شدن، می‌توان آن‌ها را بازپرداخت کرد و همچنین در برخی کشورها، پذیرش نقدی خارجی ممکن نیست و تراول‌چک‌ها به‌عنوان جایگزین مناسبی برای پرداخت هزینه‌ها محسوب می‌شوند.
چندین نکته ضروری درباره استفاده از چک پول‌ها
چندین نکته ضروری درباره این اسناد مالی وجود دارند که دانستن آن‌ها خالی از لطف نیست.
امنیت
چک پول یا ایران چک به دلیل داشتن امضای دوگانه و شماره سریال منحصربه‌فرد، امنیت بیشتری نسبت به پول نقد دارد. درصورتی‌که چک شما گم شود یا سرقت شود، می‌توان آن را بازیابی کرد.
قابل استفاده در سراسر جهان
چک پول در بیشتر کشورها قابل قبول است و می‌توانید آن را در بانک‌ها و صرافی‌های محلی تبدیل کنید. البته این امکان نیز وجود دارد که برخی کشورها چک‌های خارجی را قبول نکنند یا محدودیت‌هایی برای استفاده از آن‌ها در آن کشور قائل باشند.
هزینه
برخی بانک‌ها هزینه‌هایی برای خرید این چک‌ها دریافت می‌کنند. همچنین، برای تبدیل آن به پول نقد نیز هزینه‌هایی دریافت می‌شود.
محدودیت‌ها
برخی چک‌های پول محدودیت‌هایی دارند، مانند محدودیت زمانی برای استفاده از آن‌ها یا محدودیت مبلغی که می‌توان با آن‌ها پرداخت کنید.
تاریخ انقضا
این چک‌ها معمولا دارای تاریخ انقضا هستند و پس از آن تبدیل آن‌ها به پول نقد امکان‌پذیر نیست. این به معنی این است که اگر چک شما گم شد یا به هر دلیلی نتوانستید از آن استفاده کنید، شما می‌توانید آن را به بانک صادر کننده بازگردانید و پول خود را بازیابید.
نگهداری
بهتر است این اسناد مالی در جایی امن نگهداری کنید و از دسترس کودکان و دزدان دور نگه دارید.
چرا این اسناد مالی به پول نقد ارجحیت دارند؟
استفاده از چک پول یا ایران چک می‌تواند به دلیل چندین علت مفید باشد. اولا، این اسناد مالی به دلیل داشتن امضای دوگانه و شماره سریال منحصربه‌فرد، امنیت بیشتری نسبت به پول نقد دارند. یعنی در صورت سرقت و یا گم شدن قابل بازیابی هستند. همچنین، در بیشتر بانک‌ها و صرافی‌های ایران این چک‌ها قابل قبول هستند و می‌توانید آن‌ها را به‌راحتی تبدیل کنید. علاوه بر این، برخی کشورها ممکن است پول نقد خارجی را قبول نکنند. در این موارد، استفاده از چک پول می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
درنهایت، این چک‌ها دارای تاریخ انقضا هستند و پس از آن تبدیل آن‌ها به پول نقد امکان‌پذیر نیست، بنابراین این به معنی این است که اگر چک شما گم شد یا به هر دلیلی نتوانستید از آن استفاده کنید، شما می‌توانید آن را به بانک صادرکننده بازگردانید و پول خود را بازیابی کنید.
جمع‌بندی
کاربرد چک پول‌های بانکی بسیار گسترده است و از آن برای پرداخت قبوض، خرید کالا و خدمات، پرداخت حقوق و دستمزد، پرداخت قرض و… استفاده می‌شود. این اسناد مالی به‌عنوان یکی از روش‌های امن و مطمئن برای انتقال پول مورد استفاده قرار می‌گیرد، زیرا تنها صاحب چک می‌تواند آن را وصول کند و هیچ‌کس دیگری نمی‌تواند به‌جای او از آن استفاده کند.
